Okresowa analiza gleby jest czynnością niezbędną do określenia jej kondycji oraz zaplanowania prawidłowego nawożenia. Jest to istotne ze względu na uzyskanie optymalnych, założonych plonów, a także w celu zapobiegania stratom plonów i zagrożeniu dla środowiska naturalnego. Chemiczna i mikrobiologiczna analiza gleby umożliwia nie tylko zbadanie zawartości podstawowych makroskładników czy pH, ale także węgla czy poziomu życia biologicznego występującego w glebie. Dzięki badaniu gleby możliwe jest poznanie jej odczynu oraz zasobności w makroskładniki, takie jak fosfor, potas czy magnez. Umożliwia to precyzyjny dobór dawki nawozów odpowiedniej dla danej uprawy. Nawożenie gleby bez znajomości jej składu i zasobności jest nie tylko nieefektywne, ale prowadzi do strat plonów. Brak systematycznej analizy gleby stanowi także zagrożenie dla środowiska naturalnego, jest także niezgodne z zasadami biologizacji i wszelkich pozytywnych działań w obszarze agrokultury.
Badanie gleby i jego znaczenie dla upraw
Większość gleb w Polsce ma zbyt niski odczyn pH, są także ubogie w podstawowe składniki mineralne. Stąd też niezbędne jest odpowiednie nawożenie, możliwe jest ono jednak tylko przy zastosowaniu nawozów odpowiednich do danego rodzaju gleby. Należy pamiętać, że w warunkach nadmiernego zakwaszenia gleby oraz jej niskiej zasobności w mikroelementy nie sprawdzi się żaden sposób nawożenia – będzie po prostu nieefektywny. Na co zwrócić uwagę poddając glebę okresowej analizie? Jakie badanie warto wykonać?
- Kwasowość gleby – w strukturze zakwaszenia gleby bardzo kwaśne i kwaśne podlegają coraz większej degradacji, wysoki jest również odsetek gleb o potrzebach wapnowania. Warto tutaj podkreślić zalety certyfikacji rolnictwa regeneratywnego, która zakłada między innymi wapnowanie gleby i zwiększanie jej zasobności w składniki odżywcze, z jednoczesnym poszanowaniem zasobów środowiska naturalnego;
- zasobność gleby w makro- i mikroelementy – większość gleb w Polsce ma niską zawartość fosforu, potasu, boru i miedzi.
Wykonując analizę chemiczną i mikrobiologiczną gleby warto również wiedzieć, że zarówno odczyn pH, jak i niedobór ważnych mikroelementów przyczyniają się do ograniczania skutków niedoboru wody w glebie. Odczyn wpływa na rozwój sytemu korzeniowego, natomiast mikroelementy, szczególnie potas – na gospodarkę wodną roślin.
Gdzie można wykonać badanie gleby?
Wykonanie analizy gleby jest bardzo dobrą inwestycją, pozwala bowiem na ustalenie właściwych dawek nawozów i to nie tylko w oparciu o zapotrzebowanie roślin, ale także zasobów ziemi. Badanie gleby najlepiej jest wykonać po żniwach albo wczesną wiosną, pobierając próbki z każdego pola lub pól problematycznych. Większość rolników robi to raz na 4 lata, jednak badania u ambasadorów biologizacji wykazały, że próby pobierane co roku są znacznie bardziej efektywne i dają odpowiedzi na każdy nowy sezon wegetacyjny.
Gdzie można zrobić badanie gleby? Analizy gleby wykonuje się przede wszystkim w Okręgowych Stacjach Chemiczno-Rolniczych. Siedziby stacji znajdują się w miastach wojewódzkich oraz prywatnych firmach, posiadających wymagane pozwolenia na wykonywanie takich usług. W laboratoriach wykorzystywane są specjalistyczne metody analityczne, kontrolowane przez Polskie Centrum Akredytacji (PCA). Wykonując zatem analizę gleby masz pewność, że uzyskany wynik jest niepodważalny i dokładny.
Jak pobrać próbki do badania gleby? Dokładna instrukcja znajduje się na stronach Okręgowych Stacji Chemiczno-Rolniczych. Do wykonania podstawowej analizy potrzebne jest pobranie około 0,5 kg gleby z warstwy 0-20 cm.Próbki można pobrać samemu i zawieźć je do laboratorium, skorzystać z pomocy przedstawiciela regionalnego lub uczelni rolniczych.
Jak interpretować wyniki badania gleby?
Interpretując wyniki analizy gleby, w pierwszej kolejności należy zwrócić uwagę na kwasowość gleby i na tej podstawie zdecydować o konieczności wapnowania. Równie ważne są proporcje najistotniejszych składników:
- C:N powinien zawierać się w przedziale 10:1
- CA;Mg powinien zawierać się w przedziałach 5:1 do 7:1
- S:N powinien zawierać się w przedziale 1:10
Po wykonaniu badań i analiz glebowych należy przystąpić do opracowania planu działań niezbędnych w celu przywracania równowagi, bilansowania składników oraz eliminowania deficytów składników pokarmowych w glebie. Plan działań korygujących ma za zadanie przywrócić równowagę biologiczną, chemiczną i fizyczną w glebie. Inną kwestią jest opracowanie planu nawożenia, którego celem jest zaspokajanie potrzeb pokarmowych roślin uprawnych. Biologizacja wyraźnie rozróżnia te dwa zagadnienia; dotyczą one dwóch zupełnie różnych obszarów, choć na końcu sprowadzają się do optymalnego zaspokajania potrzeb pokarmowych roślin i produkcji wysokich plonów o wysokiej jakości handlowej i wartości żywieniowej (warto sprawdzić również: korzyści certyfikacji rolnictwa regeneratywnego).