Ostatnio dużo mówi się o erozji gleb jako globalnym zagrożeniu. Proces ten dotyka nawet jednej czwartej powierzchni żyznych gleb na ziemi. Co to erozja gleby i jak można jej zapobiegać, wyjaśniamy w poniższym artykule.
Co to jest erozja gleby?
Erozja gleby jest procesem jej degradacji i zubażania w składniki pokarmowe. Wierzchnia warstwa gleby jest niszczona m.in. przez działanie wiatru i wody, ale również wpływ człowieka. W efekcie w miejsce gleb nadających się do uprawy i rozwoju roślin powstają gleby pustynne lub preriowe, tworzą się wąwozy, osuwiska lub wydmy. Dalszą konsekwencją erozji wodnej jest m.in. zanieczyszczenie wód głębinowych i stojących, powstawanie bagien. Z kolei erozja wietrzna może skutkować odkrywaniem korzeni roślin i ich obumieraniem, a także zanieczyszczaniem powietrza i wód w okolicach, gdzie występuje to zjawisko.
Od czego zależy tempo erozji gleby?
Występowaniu erozji sprzyja wiele czynników naturalnych, takich jak nachylenie powierzchni, brak okrywy w postaci roślin czy typ samej gleby — niektóre są bardziej podatne na wymywanie czy rozwiewanie przez wiatr. Tempo przebiegu tego procesu zależy m.in. od wysokości nad poziomem morza, klimatu panującego w okolicy, ukształtowania terenu. Do przyspieszenia erozji przyczynia się też działalność człowieka: zwiększanie powierzchni pól i likwidacja znajdujących się na nich zadrzewień, uprawy monokulturowe, nadmierne wypasanie zwierząt gospodarskich czy niedostosowanie prac do pory roku.
Jak zapobiegać erozji gleby?
Proces erozji gleb jest trudny do odwrócenia, dlatego znacznie lepiej mu zapobiegać. Działania profilaktyczne, określane jako biologizacja, to m.in. stosowanie płodozmianu w rolnictwie, korzystanie z naturalnych nawozów w miejsce sztucznych, pozostawianie resztek pożniwnych na polach, ograniczanie uprawek, praktykowanie poplonów. Powstawaniu erozji zapobiega również zazielenianie stoków o nachyleniu powyżej 20%, dbanie o zadrzewienia i prawidłowy wypas przeżuwaczy (zwłaszcza krów).
Jednym z elementów, które może zachęcić do takich rozwiązań, jest certyfikacja rolnictwa regeneratywnego, świadcząca o niskiej emisji CO2 i zmniejszaniu negatywnego wpływu na gleby. Korzyści certyfikacji rolnictwa regeneracyjnego, oprócz uzyskania bardziej żyznej gleby, zdolnej do zatrzymywania wody i wydawania bogatszych plonów, obejmują m.in. możliwość uzyskania dodatkowych funduszy dla rolnictwa ekologicznego. Coraz więcej osób świadomie wybiera produkty rolne o niskim wpływie na środowisko i jest gotowa zapłacić wyższe ceny za pełnowartościowe artykuły. Biologizacja jest więc rozwiązaniem, na którym zyskują wszyscy: rolnicy, konsumenci i cały przemysł spożywczy, a także każda osoba, której nie jest obojętny los środowiska naturalnego.
Warto mieć świadomość, czym jest erozja gleby i jakie są zagrożenia związane z tym procesem. Warto też zapoznać się z możliwościami zapobiegania erozji. Popularyzacja zasad rolnictwa regeneratywnego przyniesie szereg korzyści w bliższej i dalszej perspektywie.
