Łubin, facelia błękitna, peluszka, wyka… Co łączy te wszystkie rośliny? To, że to doskonałe poplony. Wysiane w odpowiednim momencie na polu lub w ogrodzie przyczynią się do poprawy jakości gleby i wzbogacą ją o wartości odżywcze, z których skorzystają kolejne uprawy. W tym artykule tłumaczymy, co to jest poplon, co zasiać na poplon i jakie są dodatkowe korzyści z tej praktyki.
Co to jest poplon?
Poplon to roślina uprawna, która jest zasiewana po zbiorze innej rośliny uprawianej w plonie głównym. W celu ograniczenia erozji gleby, utrzymania wilgotności, a także dostarczenia składników odżywczych do gleby. Poplon jest zwykle rośliną szybko rosnącą i łatwą do uprawy. Po zakończeniu sezonu jest niszczony, wymieszany z glebą i pozostawiany na polu do rozkładu, co przyczynia się do zwiększenia zawartości materii organicznej w glebie.
Poplony są jedną z praktyk stosowanych w ramach biologizacji upraw i jako takie wpływają na ochronę środowiska. Pozwalają ograniczyć stosowanie nawozów sztucznych i pestycydów, co przyczynia się do zmniejszenia ilości chemikaliów wprowadzanych do środowiska naturalnego. Jednocześnie zapobiegają erozji gleby i erozji wodnej, co jest szczególnie ważne dla upraw prowadzonych na stokach i terenach najbardziej narażonych na to zjawisko.
Zielony nawóz. Jakie rośliny na poplony?
Zastanawiasz się, co posiać na poplon? Istnieje wiele gatunków roślin, które się do tego nadają, a ostateczny wybór zależeć będzie od warunków glebowych, klimatycznych, rośliny następczej i płodozmianu. Poniżej kilka przykładów roślin poplonowych:
- facelia – szybko rosnąca, miododajna roślina, która przyciąga pszczoły i inne owady zapylające. Działa korzystnie na strukturę gleby, a po zasianiu może osiągnąć do 1 metra wysokości;
- żyto – stosowane jest jako poplon głównie na glebach zwięzłych lub zalegających po zbiorach roślin o dużych wymaganiach glebowych, np. kukurydzy;
- gorczyca biała – szybko rosnąca roślina, która poprawia strukturę gleby i ogranicza występowanie chwastów;
- ostróżka polna – roślina przyciągająca owady zapylające, która może być stosowana jako poplon na glebach suchych i ubogich w składniki mineralne;
- gryka – zauważalnie ogranicza występowanie chwastów, zwłaszcza takich jak mlecz zwyczajny, tojeść czy rumian polny. Jest rośliną fitosanitarną, czyli poprawia stan sanitarny środowiska glebowego – chroni je przed szkodnikami i pasożytami;
- słonecznik – może być stosowany jako poplon na glebach zwięzłych, w celu poprawy ich struktury. Najczęściej wysiewany jest po zbożach;
- rzepak – stosuje się go jako poplon na glebach zanieczyszczonych. Stanowi dobry nawóz zielony, dostarczający składników odżywczych do gleby;
- rośliny wiążące azot (bobowate) – rośliny takie jak peluszka (groch siewny), łubin żółty i wąskolistny, bobik, wyka, seradela, lucerna czy koniczyna zwiększają zawartość azotu w glebie, co jest korzystne dla następnej uprawy. Wiele z nich jest również roślinami miododajnymi, a kwiaty łubinu czy peluszki wyglądają atrakcyjnie, dlatego chętnie stosowane są również w przydomowych ogrodach.
Nasiona na poplon pod warzywa
Na rynku dostępne są mieszanki poplonowe o różnych zastosowaniach, które pozwalają zwiększyć efekty stosowania poplonu. W sklepach można znaleźć m.in. specjalne nasiona na poplon pod warzywa, w skład których często wchodzą nasiona roślin bobowatych. Po pomidorach warto zasiać np. fasolę i groch, sprawdzą się również rośliny kapustne i szpinak. Ten ostatni jest też dobrym poplonem po marchwi i wczesnych odmianach ziemniaków. Po ogórkach można wysiać rośliny strączkowe, krzyżowe (rzepak, rzodkiew oleista, bób), łubin i gryka.
Korzyści ze stosowania poplonów
Uprawa międzyplonów to ważna praktyka rolnictwa regeneratywnego, która przyczynia się do poprawy stanu gleby, zwalczania chwastów i szkodników oraz zwiększenia potencjału plonotwórczego gleby. Poplony działają jak osłona gleby i pomagają chronić ją przed erozją, zagęszczeniem i innymi środowiskowymi czynnikami stresogennymi. Ponadto pomagają w zwalczaniu chwastów i szkodników, zwiększają dostępność składników odżywczych w glebie, wpływają na lepsze przenikanie wody do profilu glebowego i tworzą siedliska dla owadów zapylających.
Uprawiając poplony, rolnicy mogą zmniejszyć swoją zależność od środków chemicznych, jednocześnie utrzymując wysokie plony. Mogą również starać się o certyfikację rolnictwa regeneratywnego. Dodatkowe korzyści certyfikacji rolnictwa regeneracyjnego obejmują m.in. możliwość ubiegania się o dopłaty czy uzyskania wyższych cen za płody rolne.