Stosowanie międzyplonów to kluczowy element rolnictwa regeneratywnego, które staje się coraz bardziej popularnym rozwiązaniem dla współczesnych producentów rolnych. Międzyplony, czyli rośliny wysiewane między głównymi uprawami, przynoszą wiele korzyści ekologicznych, agrotechnicznych i ekonomicznych.
Uprawa międzyplonu ma duże znaczenie ze względu na zwiększanie biologicznej aktywności, odbudowę próchnicy i żyzności gleby. Uprawa monokulturowa powoduje bowiem, że w dłuższej perspektywie stan jakości gleby będzie się powoli pogarszać, co w konsekwencji spowoduje wzrost nakładów finansowych w gospodarstwie rolnym i pogorszenie jakości upraw. Stała okrywa roślinna pól również chroni glebę, poprawia jej strukturę, stymuluje aktywność biologiczną i zwiększa zawartość substancji organicznej.
Duże znaczenie ma kwestia właściwego doboru gatunków roślin międzyplonowych. Należy przede wszystkim odpowiedzieć sobie na kilka ważnych pytań: Które rośliny nadają się do krótkotrwałego, a które do długotrwałego uprawiania? Które gatunki roślin pasują do wysiewu w przedplonie, a które jako roślinny następczej? Międzyplony należy dobrać do rośliny uprawianej w plonie głównym i do tej, która ma rosnąć po nich. Nie ma jednej recepty na optymalną uprawę międzyplonów. Każdy producent rolny musi sam dobrać gatunki pasujące do jego systemu upraw i odpowiadające jego celom, opierając się na własnych obserwacjach i doświadczeniach.
Na pewno rośliny międzyplonowe powinny cechować się żywotnością oraz powinny wyprodukować dużą biomasę nadziemną i korzeniową. Międzyplony mogą składać się z jednego lub wielu gatunków odpowiednio dobranych roślin. W skład mieszanki powinny jednak wchodzić co najmniej cztery gatunki roślin. Im więcej gatunków jest w mieszance międzyplonów, tym lepsze i stabilniejsze są wyniki ich uprawy. Nie istnieje żaden „cudowny” gatunek roślinny, który łączy w sobie wszystkie zalety – żywotność, konkurencyjność i łatwość uprawy. Jednak starannie dobrana mieszanka roślin o wzajemnie uzupełniających się cechach zapewnia równowagę.
Różne gatunki roślin w mieszance międzyplonowej w różny sposób oddziałują na glebę i rośliny następcze, co wynika z ich właściwości takich jak budowa i biologia, tempo wzrostu czy skład chemiczny. Różne gatunki mają różne struktury korzeni, które przerastają różne warstwy gleby, a także uwalniają różnorodne substancje (wydzieliny korzeniowe), które organizmy glebowe wykorzystują jako pokarm. Gatunki z różnych grup roślin wzbogacają ekosystem pól oraz pełnią różne funkcje w środowisku. Na przykład rośliny bobowate wiążą azot i wprowadzają go do gleby. W konsekwencji, może być dostępny dla kolejnych upraw w plonie głównym. Gatunki kapustowate skutecznie wychwytują azot nie pobrany przez rośliny plonu głównego i uwalniany w procesie mineralizacji, rozluźniają glebę i wcześnie dostarczają pożytek dla zapylaczy i pożytecznych owadów. Różne gatunki dostarczają również do gleby resztki roślinne różnej ilości i jakości. Zazwyczaj mieszanki wielogatunkowe lepiej wykorzystują stanowisko i w konsekwencji mogą produkować więcej biomasy na jednostkę powierzchni w zróżnicowanych warunkach pogodowych i glebowych niż pojedyncze zasiewy.
Obecność na polu wielu różnych gatunków roślin o różnym składzie chemicznym i biologii, różnych wysiękach korzeniowych i strukturze masy korzeniowej wpływa na rozwój bioróżnorodnej populacji organizmów glebowych, w tym dżdżownic czy mikroorganizmów i poprawia aktywność. Większa aktywność różnych organizmów glebowych w obecności zróżnicowanych chemicznie resztek organicznych międzyplonu przyczynia się do zwiększania zawartości węgla w glebie i poprawy struktury gleb. Aktywność organizmów glebowych przyczynia się do dostarczania roślinom dostępnych form składników odżywczych pochodzących z biomasy międzyplonu oraz uruchamianych z frakcji mineralnej i organicznej gleb, co korzystnie wpływa na plonowanie.
Nie ulga zatem wątpliwości, że międzyplony oferują mnóstwo korzyści w perspektywie krótko jak i długoterminowej. Ze względu na swój pozytywny wpływ na zdrowie gleby, stosowanie międzyplonów to jedna z podstaw kodeksu dobrych praktyk rolniczych – podstawy rolnictwa regeneratywnego.